Ramzed. Kaoured. Ramzed ha kaoured kounnaret. Kounnaret ha marnaoniet. En andon hon lennegezh vodern. Hepte ne vije...
Krouiñ. Adkrouiñ. Gwalarniñ. Ha klask. Klask war-lerc’h ar pezh a ra hon identelezh. Ha rentañ an elfennoù-se d’ar...
« Emaomp o vont da c’houlenn kalz digant hon lennerien. Evit ar brezhoneg eo, hag evit Breizh. Labourioù a-bouez hon...
Ramzed. Ramzed marnaonet. Hag ar ramz meur a oa eus Tangi Malmanche a oa an hini marnaonetañ. Gwalarnad ? War ar...
Preder an amzer dazont. Dazont ar vrezhonegerien, dazont o yezh, dazont o ene, dazont o sell war ar bed, dazont o...
Klaselezh ar yezh, klaselezh al lennegezh. Ene ar yezh, ene al lennegezh. Hag an arz, ene an arz. Penaos mont hebiou...
Lanv ha tre. Llanw ha thrai. Chal ha dichal. Ar stumm diwezhañ-se hag a glever en tu Gwened a oa bet distaget gant...
Eus ur Bertoù d’un all ? Eus un ezoterezh d’un all ? Moarvat. Eus ur sell war Breizh ha war ar brezhoneg da reoù all...
Anna Bodri. Jani Dreo. Annaig Riou. Karantezioù. Awenerezed. Lusk ar varzhoniezh. Rimoù an trivliadennoù. Frondoù ar...
Esmae. From. Trefu... geriennoù da blakañ naet war skridoù turgnet Youenn Drezen, geriennoù skedus o livañ gwirionez...
« Ac’h ! An divinadennoù pan oamp bugale ! O dibunañ dre’n eñvor a ouiemp ober kalz gwelloc’h evit hon c’hentelioù pe hon c’hatekiz.Pebezh plijadur e oa dimp lakaat hon speredoù da guriuziñ gant an enigm diwezhañ bet desket en noz a-raok e korn an oaled hag ivez lakaat hon c’hamaraded da vamañ gant hon gouiziegezh nevez ..!"
Ur studier gwall yaouank e oan d’ar 17 a viz gwengolo 1981. En deiz-se e oa bet Robert Badinter otifenn e lezenn hag a ranke freuziñ ar gondaonidigezh d’ar marv. Kondaoniñ unan d’ar marv a oakondaoniñ anezhañ da vezañ troc’het e daou damm : e lakaat da bignat war ar chafod, en em astennwarnañ ha gortoz diskenn al laonenn yen ha marvel, ha se en ur porzh karc’har teñval.
Gwerz ha karantez a oa bet gwelet er wezh all. En taol-mañ eo ur werz hervez renkamant an Uhel hag a zo kinniget amañ : Gwerz lestr ar Porzh-Gwenn, ur werz o kontañ darvoudoù kriz. Ur werz dastumet en 1836, met gant darvoudoù o kas ac’hanomp d’an XVIIIvet kantved moarvat, marteze koshoc’h.
Ar gwerzioù zo unan eus merkoù bras hon lennegezh dre gomz (gant ar c’hontadennoù, ar c'hrennlavaroù, etc). Lod a lavar n’eus ket moaien da lâret « lennegezh » eus ar seurt-se dre ma rank bezañ skrivet...
Herie bremañ en deus sant Erwan gwisket e vragoù glas, da lâret eo eo digoc’henn an amzer ! Souezhus a vo respontet din, ya, rak pegen gwir e teu dimp ar pevar amzer en korf ar memes devezh.
N’haller ket komz eus Kêr-Iz hep komz eus tudennoù brudet mat, unan bennak anezhe anavezet mat en Trevoù evel a welfomp.
Ma zo ur vojenn – pe ur mit (gwengel e brezhoneg chik) eme lod – eo hini Kêr-Iz. Bezañ eo mojenn vrudet ar c’hêrioù beuzet gant ar mor. Ar vojenn zo anavezet e pep lec’h war an arvor e kornôg Europa : bezañ eo roud ar mor oc’h uhelaat d’ar c’houlz, pell-pell zo, ma oa ar skorn bras o teuziñ, ovont da dour.
Ma zo ur pesk en devo merket sevenadur ar vro eo ar moru sec’h ha sall. Memor ar vro zo leun a veajoù hir ha kalet ar baotred yaouank, pe goshoc’h a-boan, aet da vorueta war-du ar morioù yen, war-du an Douar-Nevez pe an Island. Buhezioù spontus...
Pa vez anv eus gwrac’hed e teu meur a dra da spered an dud. Ar besketourien a soñjo diouzhtu en ur pesk. Ar begoù lipous a soñjo er memes pesk, mat da debriñ. Bezañ e ranker goût poazhat ar wrac’h avat ! Poazhet er forn eo mat-tre, kredit ac’hanon.
Kroget e vo ar rummad kronikennoù-mañ gant un tamm son bet dastumet e 1889 en Trevoù digant Paolig ar C’halvez. Embannet e oa bet gant Fañch an Uhel (Sonioù levrenn I, pp. 20-23).Evit ma vo aezetoc’h al lenn eo lakaet ar skrid er skritur a-vremañ.
