En tu-hont d’un emsav lennegel e voe Gwalarn. Ul lec’h prederiañ, ul lec’h da reiñ loc’h da gomprenezon hon...
Merc’hed Gwalarn ? Ar goulenn zo diaes. Ya, en pelec’h emaint ? Un nebeud anvioù zo, met kont anvioù ar baotred zo...
Imramiñ gant Gwalarniz. Da heul an imramer meur a oa eus Maodez Glanndour. Taranadenn krouidigezh Gwalarn he devoa...
Ekosistem hon lennegezh. Ekosistem, ur ger a-bouez. Drezañ e welomp penaos hon lennegezh zo harpet, savet war un...
Lennegezh an dieubidigezh. Galloud al lennegezh. Moarvat, met n’eo ket eus n’eus forzh petore lennegezh zo anv, unan...
A-wezhioù. Ya, a-wezhioù e oar tonkadoù zo gwidilañ ha kroaziañ dibaouez kement ha reiñ pennadoù meritet mat da...
Porzh. Kaeoù. Dokoù. Hunvre. Beajiñ. Gwirvoud. Memor. Hiraezh.Sed aze un aridennad gerioù da skeudennaouiñ toull ar...
E koun DiviUr bliziennoù bennak, en kreiz un devezh gouañv dindan pouez koumoul teñval Treger Vras, e oamp bet, me...
1925. Ur bloavezh a voe en kreiz stokadenn veur ar vemor, hini ar bed kozh ouzh ar bed nevez a-boan diwanet, hini ar...
« Ul labour n’eus ennañ, moarvat, nemet un nebeud pezhioù dibabet a-douez kalz. Setu labour Bleimor, a skrive hep...
Petra plijusoc’h evit safronerezh ar gwenan en nevezamzer pa vezont o tastum ar pollen (pe ar poultr pe ar bleud) er bleuñv. Ken niverus ha gwenan a lârer, ha gwir eo : bezañ e vêr gant un drouz a gas da soñj hini ur c’heflusker o voudal a-hed an amzer, bezañ e vêr ivez gant o monedone labourat dizehan a vleunienn da vleunienn... Sonerezh ha livioù.
Hag adarre ar Porzh-Gwenn, eme lod !Ya, adarre, rak diaes skarzhañ ar Porzh-Gwenn diouzh hon istor, hon selloù ivez... Ma zo ul lec’h hag a sach ijin an dud er vro eo ar Porzh-Gwenn. Ne glaskin ket displegañ ar perag, me gav din eo re sklaer : al lec’h zo koulz er gouañv hag en hañv al lec’h skedusañ, al lec’h ma timez kaer ar mor, ar roc’hoù, ar geunioù, hag hon memor. Hon memor, ur wezh all c’hoazh : kement kammed a laosk roudoù war hon lerc’h hag ar memor eo roudoù hon hendadoù ha pa...
Ma zo ur sport kozh, anavezet a-gozh e Breizh eo ar gouren. Ne lâran ket ur c’hoari-sport evel ma c’hall ar sach-fun pe ar sevel-perchenn bezañ... Nann, ur sport da vat, gant e reolennoù da vat. Plijet pe displijet renerezed ur serten mirdi en Roazhon : ur sport en tu-hont da Vreizh, ur sport a ra al liamm etre ar broioù keltiek. Ur sport keltiek. Peadra da vezañ mantret !
Esmae a oa en noz all war blasenn an ti-kêr en Trevoù. Anv a oa eus daou den bet er Rezistañs : unan war an dachenn, François Kerambrun, bet er Rouedad Shelburn, hag egile Jarl-Mari Guillois, bet mouezh vrezhoneg ar Jeneral de Gaulle e Londrez. Kement hag enoriñ anezhe e oa bet dreset bannieloù triliv ha bannieloù gwenn-ha-du dirak monumant ar re varv. Ul lid kaer ma zo bet ul lennadenn gaer a-berzh an aotrou Joseph Laurans eus galv ar Jeneral troet en brezhoneg gant Jarl-Mari Guillois...
Breizh, douar ar sent hag ar sentezed zo bet lâret c’hoazh. Gwir. Eus ar seurtoù-se zo e kement korn eus ar vro : ur chapel, ur groaz, ur feunteun, un delwenn pe me oar. Merkerioù int, lec’h ma veze kreizet ul lodenn vat eus buhez ar gevredigezh, herie kalz nebeutoc’h, anat...
Un tamm distro d’hon memor donañ : hon memor bugale munut tout ! N’on ket sur e vez desavet ar vugale, en dez a herie, en ur ober aon dezhe... Gwezhall, bepred, e vije a-bep seurt anvioù loened pe boudoù gwir pe ijinet d’ober aon d’ar vugale : ober aon evit o derc’hel gwelloc’h dindan dorn moarvat ! Marteze ivez un doare d’an dud vras da goach o aon dezhe o-unan...
An holl a oar mat penaos e oa bet freuz ha reuz er vro a-bezh e 1675 : ar Bonedoù Ruz a-enep d’an Dragoned. Dragoned ar Roue Loeiz, gwisket en ruz. Ruz a-enep ruz.
Kreouichenn Yann ar Feunteun he devoa sachet ma evezh evel hini ma c’hamaraded pa oamp en em gavet er c’holaj bihan. Ret mat studiañ e fablennoù : sebedennet e oamp gant ar gwisakd blev a-fuilh, met kribet mat a veze gwelet war e benn. Ur skeudenn pe ur poltred bennak anezhañ a gaved war bajenn gentañ e levr fablennoù (ma skouerenn a oa bet prenet din e stal Morev Landreger !)...
« Breizh douar ar sent kozh » eme himn ar Vretoned. Ya, un toullad sent ha sentezed zo en Breizh ! Lod brudet mat, evel Erwan, Herve, Kaourintin, Gweltaz ha me oar. Met kalz niverusoc’h ar sent n’int ket brudet dre holl, pan ne vije ur chapel, ur fantan ha gwelloc’h ur pardon bennaket da derc’hel soñj dioute ..!"
Randoniñ a reer abaoe pell zo o lâret eo ar C’hatolikon ar geriadur brezhoneg moullet koshañ, met ivez ar geriadur galleg moullet koshañ. Marteze ! Kompliketoc’h evit se eo, moarvat !
