Grammaire Bretonne

Adembannadur nevesaet ha reizhet ar yezhadur a oa bet embannet gant Roparz Hemon e 1984.
Sklaer hag aes da implijout.
Peadra da gregiñ mat gant ar yezh.
Goullo
Adembannadur nevesaet ha reizhet ar yezhadur a oa bet embannet gant Roparz Hemon e 1984.
Sklaer hag aes da implijout.
Peadra da gregiñ mat gant ar yezh.
Meur a c’hwezigell en deus Aorelian, ma talc’h e eñvorennoù enno. Tad-kozh en deus ur bern c’hwezigelloù. E pep c’hwezigell ez eus dalc’het unan eus e istorioù dreistordinal : hini e eured war ar maez pe hini un devezh pesketa frouezhus-tre. Met un deiz en deus lezet Tad-kozh ur c’hwezigell da nijal kuit. Klask a ra Aorelian tapout anezhi. Met ne c’hell ket. Koll a ra Tad-kozh ur c’hwezigell all. Hag unan all c’hoazh...
Farah a zo sot gant mangez ! Bep hañv e plij dezhi kutuilh ar frouezh azv eus gwezenn-vangez he zad-kozh. Ar bloaz-mañ eo goullo ar wezenn ! Neuze e tiviz Farah e rank sikour ar wezenn da lakaat he frouezh muiañ-karet da greskiñ. Ha kompren a raio Farah ez eus muioc'h en ur wezenn-vangez eget ar frouezh a zoug ?
Découvrez l’origine bretonne souvent insoupçonnable et le sens de plus de 400 noms de famille portés aujourd’hui au pays de Guérande. N’ont été étudiés que les patronymes d’origine guérandaise, ceux importés d’autres parties de la Bretagne ayant été écartés.
Auteur de « Noms de lieux bretons du Pays nantais », Bertrand Luçon s’est appuyé sur de solides recherches documentaires pour établir ce corpus en grande partie inédit. De nombreuses formes anciennes tirées des registres paroissiaux et autres documents manuscrits d’Ancien Régime viennent illustrer en détail les transformations parfois spectaculaires subies par ces noms de famille au fil des siècles.
Noms disparus inclus, 1 071 patronymes bretons du pays de Guérande sont cités dans cette étude ; sont aussi listés plus de 150 prénoms bretons autrefois portés sur ce territoire.
Cette enquête riche en surprises est un outil précieux pour les familles ayant des racines locales, les généalogistes travaillant sur le domaine guérandais et ceux qui s’intéressent à l’onomastique bretonne en général. Elle permet de mieux cerner l’héritage linguistique breton du pays de Guérande – héritage largement méconnu et sous-estimé –, mais aussi de combler une lacune dans les dictionnaires de noms de famille bretons.
Skeudennoù bev azasaet ouzh ar re vihanañ war bep bajenn zoubl, adalek ar golo. Ur c'hoari bihan evit kemer plijadur gant ar gerioù e dibenn al levr.
Skeudennoù bev azasaet ouzh ar re vihanañ war bep bajenn zoubl, adalek ar golo. Ur c'hoari bihan evit kemer plijadur gant ar gerioù e dibenn al levr.
Skeudennoù bev azasaet ouzh ar re vihanañ war bep bajenn zoubl, adalek ar golo. Ur c'hoari bihan evit kemer plijadur gant ar gerioù e dibenn al levr.
Skeudennoù bev azasaet ouzh ar re vihanañ war bep bajenn zoubl, adalek ar golo. Ur c'hoari bihan evit kemer plijadur gant ar gerioù e dibenn al levr.
Ur sell war al liesyezhegezh e Mayotte etre Afrika hag Europa a zo ur studi graet evit Skol-Veur Roazhon war danvez yezhoù Mayotte hag an dalc'h m'en em gavont e-keñver o dazont. Un dielfennadenn bizh hag un enklask gant ar gelennerez a zo o labourat e Mayotte. Hag un dazont a zo e Enez-Vaore evit yezhoù all estreget ar galleg?
Tamm gwir ebet ken da lavaret e soñj e stumm ebet. Adskrivet eo bet an Istor ha lakaet da dalvezout hervez c’hoant ar strollad politikel er galloud.
Labourat a ra Winston e ministrerezh ar Wirionez, lec’h ma’z eo karget da ziverkañ da vat kement roud a chomfe eus an darempredoù a oa etre Okeania ha Retazia gwechall.
N’eo ket evit asantiñ d’ar gaou-se ha plegañ dirak ar Strollad. Gant Julia e kemero hent an disentez.
BARZHONEGOÙ
Skuizhder ma c’horf, gant Yulia BORISOVA
Dallentez, gant Padrig DREAN
KANAOUENN
Kan Kedez Gwengolo, gant Thierry CHÂTEL
DANEVELLOÙ
1923, gant Iwan KERBELEG
Psikoz Noe, gant Yann-Bêr KEMENER
Horos, gant Karim LAANAYA
ISTOR SOKIAL AR BREZHONEG
Ar Bretonezed, ar Vretoned hag o banne rouzig, gant Erwan HUPEL
TROIDIGEZH
Ar bleiz, gant Hermann HESSE (bzhg gant Herve GOUEDARD)
EÑVORENNOÙ
Beaj Iwerzhon (lodenn 8), gant Vefa de BELLAING (bzhg gant Riwanon KERVELLA)
STUDIADENN
An tremen eus ar c’heltieg kozh d’ar brezhoneg en Arvorig (lodenn 1), gant Frañsez FAVEREAU
HEKLEV SEVENADUREL
A-dreuz lenn
Petra nevez ?
Notennoù
Un telennour war droad zo bet taget gant laeron nepell diouzh kêr Sec’hem. Un den madelezhus ha brokus war hent an distro d’ar gêr a gav anezhañ hep anaoudegezh. Sammañ a ra Elifaz ar paotr paour war gein e azen hag e kas anezhañ da ostaleri e wreg Sefora evit ma vo graet e war-dro.
Penaos e c’hell un telennour baleer-bro lakaat kemend-all a reuz, a drouz, a gasoni hag a garantez zoken, en un tiegezh a rene ur vuhez sioul hag eeun betek neuze?
Pezh-c’hoari fentus e pevar arvest.
Jarl Priel (1885-1965) eo anv-pluenn Charles Tremel, Tregeriad eus Priel, e-kichen Landreger. Skrivet en deus un toullad brav a bezhioù-c’hoari. Holl e oant bet embannet war-bouez Ar Samaritan Madelezhus.
Deroù ar bloavezhioù 1960, e kreizig-kreiz ar Brezel yen. Dismantret eo bet rouedad ajanted Alec Leamas, rener servijoù kuzh Breizh-Veur e Berlin. Kefridi en deus a-berzh Londrez da zistruj Hans-Dieter Mundt, pennkaoz diskar e servij. Dañjerus-kenañ ha luziet eo ar gefridi ; ar spier n’eo ken nemet ur pezh en ur c’hoari echedoù etre galloudoù dizamant ha didruez.
Kerkent hag embannet e 1963 e voe anavezet The Spy Who Came in from the Cold, skrivet gant un den hag a anaveze an dachenn eus an diabarzh, da romant gwir ar Brezel yen hag ar spierezh.
Goude bezañ peñseet war un enezenn distro e kendalc’h hor pemp haroz da wellaat o stad war an tamm douar-se ha da glask kaout sikour war ar memes tro.
Int-i eo, a-benn ar fin, a yelo war sikour tud all, pa gavont ur voutailh bet bannet er mor.
Pelloc’h e penn an enezenn e kavont ur c’hwec’hvet kompagnun. Met hemañ a zo gouez da vat, ha n’eo ket aes gouzout piv eo nag eus pelec’h e teu.
E-keit-se e c’hoarvez darvoudoù souezhus. Betek re, evit an ijinour Cyrus Smith ha Gedeon Spilett.
Setu eil lodenn avanturioù dreistordinal ar pemp haroz bet ijinet gant Jules Verne.
Sevel ur bed boutin (a-benn ar fin)
Ur blanedenn dek miliard a annezidi enni dizale, unvanet gant ar skiantoù hag an teknikoù, an arc’hant hag ar c’henwerzh, lakaet en arvar gant an hevelep pirilhoù, a zo dibourvez ag un aozadur politikel ha sokial. Kaset eo an dud d’ul liamm, demokratel pe ket, gant ar vro m’int stag outi. Ar vroadelouriezh serret warni hec’h-unan hag ar gevalaouriezh diroll a ra tiegezh mat. An dud dibourvez ha dalc’hidi al liesegezh hag ar justis a c’houzañv kalz diwar se. Ar vevliesseurted o fontañ, ampled an digempouezioù, an digevatalderioù o tonaat, kement tra a zlefe lakaat an dud da sevel a-du evit ma vo ijinet aozadurioù barrek da zispartiañ ar mad boutin diouzh ar madoù prevez ha da reiñ respontoù kendoniet: ar peoc’h, ar gwirioù, an dour, an hin, ar c’hoadeier, aozioù ur vuhez din, un diraez da zanframmoù diazez, obererien arc’hant ha niverel lakaet dindan ur c’hontroll demokratel. Greomp ac’hanomp saverien ur bed emouez ouzh kengred e izili hag o dazont boutin: kennerzhomp ar c’henoberoù etre ar pobloù, lakaomp ar strolladoù bras da skodenniñ evit arc’hantaouiñ an ezhommoù stroll, adpriziomp ar marc’hadoù lec’hel ha rannvedel, adtalvoudekaomp an implij boutin eus an traoù e-keñver o ferc’hentiezh, gwarantomp ma vo roet d’ar geodedourien, d’ar gazetennerien, d’ar sindikadoù, d’ar c’hevredigezhioù, araezioù o eztaoliñ dibaouez, digoromp hor sevenadurioù hag hor yezhoù war re hon amezeien. Dizarbenn a raimp ar gwallreuzioù kemennet, sevel a raimp, war un Douar m’eo tremen anat n’eus nemetañ ha bresk eo, ur bed boutin, hon hini hag hini ar re all.
Reizhaouer eo Jacques Ténier, kargad a gentelioù e skol-veur Roazhon II hag e Ensavadur studioù politikel Roazhon. Lavaret en doa prezegennoù diwar-benn tostadur ar pobloù hag ar c’henoberoù etre broioù amezek en Amerika hag Azia ar Su, hag en Afrika ar C’hornôg. Kelenner pedet gant skolioù-meur Guangxi, Nanning, Sina, 2016 ha Liège, Belgia, 2017. Kemer a ra perzh e oberoù kengret e Burkina Faso hag e Haiti. Skrivet en deus: Intégrations régionales et mondialisation (La Documentation française 2003) ha Faire la paix dans les régions du monde (L’Harmattan, 2008, embannadenn spagnolek, Lluvia editores, Lima, 2021).
30 tamm. Kentañ lizherenneg Arzhig Du e brezhoneg dindan stumm ur miltamm evit en em dommañ ouzh al lenn ha deskiñ en ur c'hoari.
Gant skoazell Ofis publik ar Brezhoneg.
Un istor moutik gant Sadhbh Devlin paket gant gloan tomm skeudennadurioù brav Róisín Hahessy. Ur vamm-gozh ha n'eo ket evit paouez a ober stamm hag he mab-bihan dilikat, troet gant ar c'hiz ha n'eo ket evit gouzañv gwiskañ stammennoù graet er gêr. Ma, betek bremañ bepred...
Tout blanc, tout noir, tout rouge…, a vez lavaret e galleg.
E brezhoneg e c’houzer ober gant gwenn-kann, pe un hanter zousenn a droiennoù damheñvel, hag ouzhpenn du-bran e c’haller distagañ un dek lavar ken brav all, hag e-lec’h ruz-tan e reer ivez gant ur pemzek doare ken plijus an eil hag egile .
En dastumadig-mañ bepred e kaver ur 600 skouer bennak tapet eus oberennoù a bep seurt, deuet a zindan un toullad pluennoù brudet (re Luzel, Milin, Perrot, Priel, Yeun ar Gov, Gros ... ), lavaroù bet klevet gante digant brezhonegerien o amzer, hag implijet goude en o skridoù evit hor brasañ plijadur.
Lakomp eta an troiennoù-se da vevañ, greomp gante ha skignomp anezhe d’ar seizh avel, ma vefont klevet goude e genaouioù hon bugale, dezhe da sevel re all, ma karont, diouzh o ezhomm. En eil lodenn al levrig e kinniger un toullad troiennoù diazezet war an adlavaroù.
En trede lodenn e kaver troiennoù-keñveriañ, gant evel, disheñvel diouzh ar re c’hallek alies.
Lent eo Eflamm Paun. Plijout a ra dezhañ pa ne daol den evezh outañ. Pezh 'zo, gant an dra vras, brav, bamus en deus Eflamm eo diaes-tre chom hep bezañ merzet gant an dud...
Istor moutik-tre ul labousig sioul ha kalonek hag en deus ur pezh lost kaer ha fromus.
Abaoe savet an heol emañ ar bleiz o c’hedal a-dreñv ur wezenn, e dreid o skornañ en erc’h, riell ouzh e feskennoù blevek. Naon en deus, ken en deus.
Ha setu un den gwisket e ruz o tremen.
Kabellig Ruz eo marteze ?
Neuze e vo un tamm boued lipous da goan ! Siwazh n’eo nemet Tadig an Nedeleg.
Ha hennezh a zo kintus, tagnous, ur spont !
Hag ouzhpenn-se, hiriv ne ra nemet soroc’hal
ha grozmolat…
Ur skrid brezhoneg gant Joseph Loth
Gwennole ar Menn — Div ganaouenn fentus (c.1826-1838)
Myriam Guillevic—Etre « jaune » ha « melen », ur bed a arlivioù
Martial Menard—Martial Menard : « Notices » e c’heriadur krennvrezhonek war ober (betek 2016) (2)
Notennoù yezh
Herve Bihan — 182. An droienn « Redek evel un dremedal », « redek buan »
hor Yezh — Roll ar pennadoù embannet en hor Yezh e 2022 (niv.niv. 309-312)
An deiz ma voe galvet Herve Abegile gant e noter ha roet dezhañ ul lizher bet skrivet gant e dad-kozh aet da Anaon, e voe ret mat dezhañ klask penn d’un dro-gamm gwall luziet itriket gant e dad-kozh.
Luzietoc’h c’hoazh an degouezh pa ra anaoudegezh gant Manuela Casals, ur glañvdiourez katalan bet o labourat en ospital gant e dad-kozh a oa medisin eno.
D’ober en do Herve gant ur familh tavedek, itrik diboell e dad-kozh ha polis Bro-Spagn. Kemer a raio neuze penn un hent ne oa ket en sell da heuliañ.
E miz Genver 1905 en em gavas Loeiz e ti Darig, ur minor c’hoazh, a oa o chom e-tal kichen Landreger gant e dud en un ti-feurm. Deuet e oa da c’houlenn gant Darig ha kontant e vije da vont gantañ da Naoned, “Da vont hon-daou asambles gant ur c’habhorner d’an Amerik,” emezañ. Pemp miz goude e lestras Darig evel novis ha Loeiz evel martolod e-bourzh an teirgwern Leon XIII e Naoned.
Al lestr az ae da Abertawe e Kembre da gerc’hat ur c’hargad glaou da gas da San Francisco.
E-pad an daou vloavezh en deus tremenet o kas marc’hadourezh eus un eil porzh d’egile en deus gouzañvet Darig buhez kalet an dud a vor, met war an dro en deus dizoloet ivez ar garantez ha broioù disheñvel a-grenn eus e hini.
Ma’z eo bet savet tudenn Darig diwar faltazi ar skrivagner, ar braz eus merdeadennoù al Leon XIII zo bet anezho e gwirionez.
30 vloaz gant Breizh – Anna Mouradova
Notennoù eus Iwerzhon – Éamon Ó Ciosáin
Plegañ pognez e penn stad Spagn ! – Padrig an Habask
Dielloù evit an istor (9) : Breizh-Euskadi : ur fin a zo da bep tra – Charlie Grall
En ur adlenn Kundera – Aline Gleoneg
Warraparna Kaurna ! – Gwendal Denez
Hor yec’hed, hor yezh… – Charlie Grall
Breizh… keltiek ! – Bernez Rouz
Treuzjeneriñ – Paol ar Meur
Merc’hed ha paotred, daou seurt empennoù – Paol ar Meur
Menez-C’homm – Youenn Kervalan
Porzhier ar baradozig – Youenn Kervalan
Huderezh – Youenn Kervalan
Biskoazh kement… dall – Youenn Kervalan
Pellgargit an arload – Youenn Kervalan
Sklêrijennadegoù – Youenn Kervalan
Dudi Job – al Lanv
« Bale », Gilles le Bigot – Magali Baron
Keleier an embann – Alan Botrel
Brest el lennegezh vrezhonek – Fulup Lannuzel
Ken talvoudus eo ar geriadurig-mañ d’ar vrezhonegerien a-vremañ ha da re 1935 pa voe embannet evit ar wech kentañ gant Roparz Hemon.
Ezhomm a zo a droioù-lavar klasel saourus ha brezhonek-rik da wiskañ hor soñjoù, koulz dre gomz ha dre skrid. Hor yezh unvan he deus ezhomm eus pinvidigezh ar skouerioù-mañ tennet eus skridoù skrivagnerien vat a rannyezhoù disheñvel.
Ur rekour e vo al levr-mañ evit nep piv bennak a zesk, a studi pe a beurstudi brezhoneg !
Ur gartenn kaer-eston (1 000 tamm) savet gant Mikael Bodlore-Penlaez evit en em dommañ ouzh douaroniezh ar Bed ha deskiñ en ur c'hoari.
Gant skoazell Ofis publik ar brezhoneg ha Geobreizh.
Une montre générale était une revue militaire où devaient se présenter pour montrer leur équipement les détenteurs de fiefs nobles. La découverte récente d’un vieux manuscrit intitulé « La montre générale de l’évêché de Cornouaille en 1503 » nous a décidés à la parution de cet ouvrage. Ce document exceptionnel et inédit de 80 pages recense les détenteurs de fiefs nobles de l’évêché de Cornouaille avec un classement par paroisse. Nous pensons que ce manuscrit était l’outil de travail de Vincent de Ploeuc, qui fut le commissaire de l’archidiaconé du Poher de cette montre.
La transcription intégrale de cette montre recense plus de 600 personnes, la plupart nobles. Elle est accompagnée de leurs notices agrémentées de plus de 220 blasons dessinés et de 6 belles aquarelles d’un artiste médiévist, Michel Morel.
Deux chapitres introductifs sont consacrés au travail de restauration du manuscrit par Gwendoline Lemée, une restauratrice du patrimoine, et l’analyse scientifique de la montre par Bertrand Yeurc’h, un historien médiéviste.
Une recherche rapide est permise par d’utiles index des paroisses, des patronymes et toponymes qui closent cet ouvrage.
Ce livre ravira les généalogistes et historiens bretons car il amène de nouvelles informations sur la noblesse bretonne en ce début du XVIe siècle.
Les auteurs : Jérôme Caouën, historien amateur du centre-Bretagne ; Bertrand Yeurc’h, historien médiéviste, spécialiste de la noblesse bretonne ; Gwendoline Lemée, conservatrice-restauratrice du patrimoine, spécialisée dans les livres et les documents d’archives ; Michel Morel, artiste médiéviste et propriétaire du musée des manoirs bretons à Bulat-Pestivien.
An dek danevell a ya d’ober an dastumad-mañ a zo bet urzhiet diouzh red an amzer eus ar VIvet kantved betek hor c’hantved-ni. Drezo e c’hellot beajiñ en istor Bro-Leon ha Brest. Savet int evel teulfilmoù hag a ro tro da zaremprediñ sant Houarnev alias sant Herve pe Salaun ar Foll er Grennamzer, koulz hag harozed an emsav micherour e Brest-ar-gêr-ruz e deroù an XXvet kantved. Un danevell a ra anv eus prantad kentañ an Adsavadur e Brest, pa oa rivinet kêr ha p’edo an dud o chom e barakennoù.
Meneg a zo ivez eus troioù espar c’hoarvezet en hor mare, gant darvoudoù dreistordinal hag a zifluk er vuhez pemdeziek, un doare dezrevell pleustret c’hoazh gant an aozer en e zastumad kentañ, "Koroll an dasorc’h".
« Ur paotr, hag a welan a-skerb, a zo en e goazez dirak ur piano lostek bras, ur valizenn nikelet he c’hornioù e-tal e gador. [...] Fiñval a ra e vizied diwask war ar c’hlavier, ehanañ a reont, birvilhañ a reont, buanaat a reont o redadenn didrouz, taeriñ a reont en ur dec’hel kuit d’ar pimpêrlamm, klevet a reer ivinoù o stlakal ouzh koad ar stokelloù. A-daol-trumm, e kreizig-kreiz an todi mut-se e kouezh un dorn digabestr war ar c’hlavier hag e tifluk ur feskad notennoù. Gwelet a ran an den, lakaet sart gant an taol kleiz-se moarvat, o paouez gant e skeulennoù diheglev, o c’hoarzhin chuchumuchu, o sklokal evel ur c’hozhiad hag a vez o c’hoari ar c’hwil. [...] A-greiz-holl e komprenan emañ o leñvañ. »
En un ti-gar kollet e-kreiz an Oural en em gavas an daneveller gant Aleseï, ur pianoour bet hag a gontas dezhañ e vuhez da vare Stalin. Yended hag emgarantez mab-den eo danvez ar romant-mañ, a gas ac’hanomp da bell-vro. Istor ur stourm eo, neket ouzh ur renad politikel, hogen ouzh distruj ar spered.
Ral eo e chomfe al lenner diseblant ouzh planedenn an tudennoù ijinet gant Kristian Braz ha pa vefent tud eveldomp holl, kig hag eskern, tud heskinet gant trivliadoù n’int ket mestr warno, yaouankizoù tapet fall, kozhidi digenvez...
Daoust ha tonket omp da c’hwitañ ha da dremen hebiou ur vuhez klok, didrubuilh ha plijadurus ?
Tamm ebet ! Tud hegarat ha madelezhus a c’heller kavout war an hent ivez. Moussa a vo skoazellet brav gant ur paotr yaouank-kozh o vevañ er Menez Are ; Julian e par ar marv a gavo frealz ha karantez a-drugarez d’ur vaouez deuet d’ober war e dro.
Spi ha sklêrijenn a sav splann e kalon tudennoù an danevelloù-mañ a-drugarez d’ar skoazell ha d’an darempred gwirion.
PENNAD-DIGERIÑ
Ar gwez, gant AL LIAMM
BARZHONEGOÙ
Nevezarnzer, gant Anjela DUVAL
Haiku evit ar gwez, gant Annaig KERVELLA
Kanenn an dervenn gozh war ar run tronoz an drastadenn veur, gant Herve GOUEDARD
DANEVELLOÙ
An ivinenn, gant Loeiza an DUIGOU
Dervenn, dervenn, dervenn!, gant Jerom OLIVRY
E kIorenn ur sitrouiIhenn, gant Per DENEZ
An den a oa pitiIh gant ar gwez, gant Herve GOUEDARD
Ar gwez avaloù, gant Ronan HUON
STUDIADENNOÙ
Hor c'hoarezed ar gwez, gant Malo BOUËSSEL du BOURG
Kastellbriant hag ar gwez, gant Soaz an TIEG
BARZHONEGOÙ
The new colossus / Ar c’haour nevez, gant E. Lazarus (bzhg gant N. Daouphars)
DANEVELLOÙ
Kontadreuz, gant P. an Intañv
Pardonet out koukoug !, gant F. an Du
An nor, gant T. Audic
Celtique ?, gant I. Couée
ISTOR SOKIAL AR BREZHONEG
Pet Dahud warn-ugent ?, gant Erwan HUPEL
EÑVORENNOÙ
Beaj Iwerzhon (lodenn 6), gant Vefa de BELLAING (bzhg gant Riwanon KERVELLA)
TESTESNI
Tro Breizh, gant H. Poëns
HEKLEV SEVENADUREL
A-dreuz lenn
Petra nevez ?
Notennoù
BARZHONEGOÙ
Heisenberg, gant Padrig DREAN
Greta, gant MAI-EWEN
Kan en noz, gant Paskal TABUTEAU
KANAOUENN
Beltan, gant Thierry CHÂTEL
DANEVELLOÙ
Ar c’hren-douar, gant Anna MOURADOVA
Troioù-kaer Salaun lesanvet ar Foll, gant Fulup LANNUZEL
Sonerezh evit ar peoc’h, gant Goulc’han KERVELLA
ISTOR SOKIAL AR BREZHONEG
Pet Dahud warn-ugent ?, gant Erwan HUPEL
EÑVORENNOÙ
Beaj Iwerzhon (lodenn 7), gant Vefa de BELLAING (bzhg gant Riwanon KERVELLA)
STUDIADENN
Istor Skol Ober, Eus an alfabetizañ d’an deskiñ, gant Gildas GRIMAUD
HEKLEV SEVENADUREL
A-dreuz lenn
Petra nevez ?
Notennoù
Roland Mogn — Ar struzhennoù pistrius er C’hatolikon
Martial Menard — Martial Menard : « Notices » e c’heriadur krennvrezhonek war ober (betek 2016)
Herve Bihan — Poltred Alan Durand : beleg enep an Dispac’h, e eñvorennoù dastumer gwerzioù ha danevelloù, e eñvorennoù brezhoneger emskiantek (1847)
Ar garantez eo al liamm kenetre an trizek danevell-mañ. Karantezioù trubuilhet, kuzhet, dianzavet, faltaziet, nac’het. Unan bennak o vont da benn vat evelato. En amzer a-vremañ e tremen an istorioù, panevet unan anezho da-geñver Emsav ar Bonedoù ruz (1675) ha div all war-dro ar brezel pevarzek.
Olole, olole
Pa gane Fañchig ar c’han-se war ribl ar stêr e teue an heklev d’he degas dezhañ en-dro, en ur nijal dreist ar c’hleuñioù hag ar gwez. Un endervezh a viz Gouere avat e teuas dezhañ en-dro, n’eo ket e vouezh dezhañ, hogen ur vouezh all, izeloc’h eget e hini, kaer-kenañ ivez avat. Souezhet e voe Fañchig ha plijet meurbet.
Olole, Olole, Olole
Olo Yannig Olole
Notennoù eus Iwerzhon – Éamon Ó Ciosáin
Volodymyr Zelensky, danvez un Haroz – Loeiz Gwilhou
Enezeg an Ankoù – Youenn Kervalan
Dielloù evit an istor (8) : Breizh-Euskadi : tud paket adarre ! – Charlie Grall
Ha lezirek a-walc’h omp ? – Aline Gleoneg
4 goulenn ouzh Rozenn Milin – al Lanv
Alan an Nost, livour breizhat (1934-2023) – Goulc’han Kervella
Ar stourm evit an emrenerezh chomet sac’het ! – Charlie Grall
Bleizi e Breizh : Tostaat d’ar gwirvoud – Padrig an Habask
Petra ’ta a c’hoarvez gant ar c’hranked-saoz ? – Padrig an Habask
Deviñ pneuioù, mantrus ! – Padrig an Habask
Frammoù sokial da vezañ Breton – Paol ar Meur
Gwirvoud ha faltazi – Youenn Kervalan
Kervrini – Youenn Kervalan
Nep kan na richan – Youenn Kervalan
Gwallhunvre – Youenn Kervalan
Ed-du – Youenn Kervalan
Dudi Job – al Lanv
« Blev », Barba Loutig – Magali Baron
Keleier an embann – Alan Botrel
Danevelloù Guy de Maupassant : Ar brageris – troet gant Daniel Doujet
Narsis ar Biwig, klasker-bara – Gireg Konan
Barzhonegoù miz Ebrel ha miz Mae • Bered Sant-Varzhin – Jacques-Yves Mouton
Horellat – Jili
Amir, Fati ha Naïm, tri sklav yaouank skrapet e hanternoz Afrika ha deut da vezañ mignoned bras er gwalleur. Labourat dizehan a rankont ober evit aozañ krugell Karnak a vo bez an ozhac’h-meur war e dalaroù. Chom suj ne fell ket dezho avat. Re a virvilh a zo enno evit bezañ merzheriet betek mervel. Daoust hag adkavout a raint c’hwezh vat o bro ha saour ar frankiz?
Naoned, er bloavezhioù 70. Ar Beajoù D., ur gompagnunezh kirri-boutin, un tamm brav a vrud dezhi war an aozañ beajoù evit an douristed. Lomig Koativi, ur studier, a labour eno e-pad an ehanoù. Kaset e vez da Italia, Alamagn, Portugal ha da veur a lec’h all da ambroug strolladoù vakañsourien. Bedig-bed an touristerezh a zo leun a itrikoù avat, ha blenierien ’zo a c’hell bezañ pennoù-karn anezho… Tamm-ha-tamm e teu an ambrouger yaouank ha didro da vezañ asuroc’h ha d’ober e dreuz.
Setu istor ur paotr yaouank war hent digompez ar vuhez o klask gwir garantez, kenkoulz hag ur vicher d’e c’hrad ha gouzout piv eo e gwirionez. Dre forzh beajiñ, digor e spered war an arzoù ha sevenadurioù disheñvel, e teu d’en em dommañ ouzh Okitania. Ha neuze, estreget kaerder an arz roman e tiskoach ivez ul lec’h da stagañ e galon.
Karantez-vro ha karantez-den war ar maez e Breizh-Izel a-raok an eil Brezel-bed hag en e zoug. Paolig a vo kemmet penn-da-benn e vuhez gant donedigezh ur sirk hag e gorollerez vihan goant er vourc’h da-geñver pardon ar barrez. Un istor karantez kaset brav hag un testeni dibar diwar-benn ar gevredigezh hengounel sterniet en he boazioù hag a grog koulskoude da emdreiñ ha da zigeriñ tamm-ha-tamm...
« Abaoe mard on ganet eo bet gwasket ma c’halon gant ar vuhez. Hag evit echuiñ mac’hañ anezhi din : Bro-Alamagn ! » eme Ricon Savihnac, di en doa ranket mont evit al labour ret (STO). Treiñ ha distreiñ a ra sonjezonoù en e spered rak lod a oad gantañ o deus kollet o buhez hag int o stourm ouzh an alouberien evit ma c’hellfe-eñ mont en e frankiz. War droad, war varc’h-houarn pe gant an tren, e yelo dre hentoù meinek ar Roergue war glask e identelezh kollet.
En Bro-Roergue e oa bet ganet Joan Bodon, e Crespin, ur gêriadenn vihan. Okitaneg e oa yezh-vamm Joan Bodon, ha levezonet e oa bet kalz a-vihanik gant e vamm, ur gonterez anezhi.