Kuzul ar Brezhoneg

Groupement d'associations culturelles de langue bretonne

Blog - Category: Aucun nom

  • Douenwenn, Sainte patronne des amoureux!

    N'oublions pas de célébrer le 25 janvier Sainte Douenwenn, patronne bretonne des amoureux!

    Pour l'occasion nous vous offrons des cartes à télécharger au format pdf.

     

     

    Connaissez-vous Santez Douenwenn la Sainte-Patronne des amoureux ?

    Nous voici donc en Pays de Galles, sur les pas de Santez Twina, en gallois ce n'est pas tout à fait la même orthographe qu'en breton, mais c'est la même Sainte, aucun doute possible !
    La Saint Valentin est fêtée depuis quelques années seulement, elle sert avant tout une fin commerciale. Mais saviez-vous que les Celtes ont une Sainte patronne des amoureux, similaire ? Elle est surtout honorée au Pays de Galles.

    Là-bas elle est surtout connue sous le nom de Dwynwen, mais on trouve d'autres écritures : Dwyn, Donwen, Donwenna, Dunwen, Thenova... Elle vivait au 5ème siècle et était l'une des 24 filles du prince Brychan Breicheinog. Elle était merveilleusement belle, aussi belle que le soleil ; Elle était amoureuse de Maelon, et lui était fou amoureux d'elle. Malheureusement, elle ne voulait pas se marier avec lui : la raison n'est pas claire. Selon certaine version de l'histoire, elle souhaitait devenir religieuse, dans une autre elle avait été donnée en mariage par son père à un prince, et le malheureux Maelon, lui, ne comprenait pas pourquoi, ou ne souhaitait pas comprendre. Peinée de l'empressement de son bien-aimé elle s'enfuit loin de lui et alla se cacher dans un bois. Une nuit, en rêve, un ange lui enseigna comment préparer un anti-philtre d'amour pour faire cesser le sentiment qui l'unissait à Maelon.
    La posologie ne fut sans doute pas bien suivie quand le brevage fut proposé à Maelon, car il cassa tous ses élans envers Dwynwenn, tant et si bien qu'il se transforma en glace. Douenwenn se recueillit longuement pour que 3 de ses prières soient éxaucées : 1- que Maelon soit libéré de la glace ; 2- que tous les vrais amoureux soient délivrés des maux d'amour, ou en les unissant dans l'harmonie, ou en cassant les amours malheureux subis par un seul ; 3- que personne ne la demande en mariage. Elle parti alors s'installer dans un endroit tout à fait désert, un îlot non-loin de l'île de-Vôn : Ynis Llanddwyn.
    C'est de là que Santez Douenwenn devint la Sainte-Patronne de tous les amoureux. Par exemple, nous savons que le poète Dafydd ap Gwilym, au 14ème siècle, lui avait demandé de lui donner Morfudd, la femme qu'il aimait. Ce poète était fort hardi car Morfudd était une femme mariée !
    L'endroit est devenu très célèbre par la suite, au 16ème siècle : on y faisait de nombreux pardons, et il devint le lieu le plus riche de la région. Il y a là une fontaine sacrée : Ffynon Dwynwen. On peut connaître la véracité d'un amour en y jetant des miettes de pain, et en y étalant ensuite un mouchoir à la surface de l'eau. Si quelque anguille vient à le troubler les choses vont pour le mieux ! Il y a encore plus simple : si l'eau bouillonne alors que vous vous trouvez en face de la fontaine, c'est que tout va bien. Santez Douenwenn est également priée pour guérir les animaux domestiques.

    On trouve aussi des fontaines d'amour en Bretagne, avec ces mêmes éléments : des miettes, des anguilles, des linges... et cette Fête là (25 Janvier) est toute proche de la grande fête de toutes les femmes dans le calendrier celte, le premier Février. Ce sont les déesses qui étaient chargées de protéger les animaux.
    Porthddwyn au Pays de galles lui est également dédié, et une église en Cornouailles britannique. En Bretagne armoricaine, c'est sous le nom Touinenn, Touin, Touina... qu'elle est connue... Elle est honorée à Plouha, Lanloup, Pleudihen-sur-Rance, par exemple. Cette Fête a de plus en plus de succès. On a l'habitude, à cette occasion, d'offrir des fleurs, des chocolats et des "cuillers-d'amour" si célèbres au Pays de Galles, on envoie également bien des cartes postales. N'oubliez donc pas : le 25 Janvier.
            

     

     

     

  • Nevez-amzer ar varzhed

    «Nevez-amzer ar varzhed» - REOLIADUR AR C'HOÑKOUR BARZHONIEZH

    digor betek an 20 a viz C’hwevrer 2021

    Digor eo ar c'honkour barzhoniezh aozet gant Mediaoueg Plistin d'an holl e Frañs a-bezh, ha tri rummad divyezhek a zo ennañ : "yaouank", "tud deuet" ha 'tud a vicher", e galleg pe e brezhoneg. Kasit ho parzhonegoù, bizskrivet pe dornskrivet, ur bajennad A4 a hirder dezhe d'ar muiañ, o plediñ dre ret gant an dodenn lakaet er bloaz-mañ gant «Nevez-amzer ar varzhed»: Ar c‘hoant
    Gant ar barzhonegoù e vo lakaet daveoù ha oad ar gonkourerien, ha kaset e vefont dre bostel da mediatheque@plestinlesgreves.com pe, a-hend-all, dre lizher post da«Nevez-amzer ar varzhed» - Mediaoueg-plasenn Auvelais - 22310 PLISTIN peotramant c'hoazh laosket war-blas.
    Darempred 02 96 35 60 42 pe mediatheque@plestinlesgreves.com
    Kemer perzh er c'honkour a zo evit mann hag a dalvez bezañ a-du gant embannadur nanngopret an oberennoù gant ar Vediaoueg, ispisial en dastumad barzhonegoù a vo embannet goude ar c'honkourha kavet da amprestiñ e mediaoueg Plistin. « Reiñ ar prizioù » a vo graet d'ar gwener 19 a viz Meurzh da 6e d'abardaez e Sal An Dour Meur e Plistin. Ar re ac'h ay ar prizioù 1añ gante a vo profet dezhe ur goumanant ur bloaz da vediaoueg Plistin, pe plasoù evit arvestoù e Sal An Dour Meur, pe plasoù e sinema An Douron. An holl genstriverien a vo aze en deiz-se a resevo levrioù.

    «Pebezh nec’h don, pebezh c’hoant da gaout un dra all, Estreget ur vro, ur pennad amzer, ur vuhez, Pebezh c’hoant, marteze temzoù-ene all...» A estlamme Fernando Pessoa indan maskl Álvaro de Campos. E portugaleg ivez e vezer liammet ouzh ar stered gant ar c’hoant. Rak an «dezir»-se zo kouezhet war-eeun eus ar stered hag ar c’heuzioù latin: eus sidus, sideris e teu desiderare. Evel un oabl o lintrañ gant an ezvezañsoù. Evel un mell dedenn bras n’haller ket bevañ hepañ. Ur c’hoant kozh-douar, biskoazh diskoulmet, biskoazh torret, biskoazh sevenet. (...) setu erru Nevez-amzer ar C’hoant. (...) Eus ar peurrivin, a gas betek netra an Nirvana, betek c’hoant diziwezh Eros. Eus ar gwall c’hoant da gaout dudi kaer (...) betek ar c’hoant bevañ bresk ha sioul-sibouron (...) Eus Philippe Desportes, a felle dezhañ bezañ renet gant ar c’hoant dispont nemetken, betek spleen santimantel Alain Souchon, en deus lakaet diskanoù hag eñvorennoù en hon fennoù: Mon premier c’est Désir...Eus Kantik ar c’hantikoù betek c’hoantoù diskiantet an trede milved-mañ en arvar, pep tra a chom war gorre ar gerioù. Ha krediñ asambles, en e greizon donañ.»
    Sophie Nauleau, Renerez arzel «Nevez-amzer ar varzhed»

  • Skrivagnerezed 11

    Marie Sidonie Kermenguy
    Kastell-Paol 1876 - Gwened 1969

    Pêrig ha Aziliz 

    ... Brav e oa bet an amzer e-pad an deiz, met d’an abardaez e stagas ar glav da gouezhañ, an avel da c’hwezhañ ha ne ehanas ket a-raok an noz. Daoust ma veze aketus d’he labour, Oliv a selle bep an amzer ouzh an hent bras lec’h tremene kalz a dud war o zroad, war o marc’hoù-houarn, e gweturioù, er c’hirri-dre-dan ; ur pennad oa bet, end-eeun war-dreujoù an ti o sellet ouzh an dud o tont d’ar gêr diouzh an noz : “ Pegeit e chomi aze da vantriñ ? ” eme he mamm, o tont eus a zu-mañ, bet oc’h ober ur varvailhadenn.
    “ Dare eo koan, va mamm ”, emezi, “ hag edon o kemer an aer vat. ”
    “ An aer vat, an aer vat? ” eme ar vamm, rust outi, “ Kas an hunvreoù didalvoud eus da benn, a lavaran dit, ha kerzh da dorchañ frioù ar re vihan en ti ! Ne vezi ket gwelloc’h evit pakañ glav evel ma rez! ”
    “ Disglavet on, va mamm, gant an apoueilh a zo dioc’h an nor, ” eme Oliv en un huanadenn. Met he mamm he chachas en ti en ul lavaret :
    “ Ne garan ket e vez rendaelet ouzhin! Deus raktal pe e kousto ker dit! Morse n’em eus pleget d’am bugale ha ne rin biken, goude ma vijen hanter kant vloaz! ”
    Ar verc’h a rankas sentiñ, doujus oa ouzh he zud ha boazet da gerzhet eeun, met he spered a rede hag he c’halon a lamme ; ne ouie ket perak he devoa c’hoant gouelañ, ha bremañ ne grede ket zoken treiñ he fenn ouzh ar prenestr, gant aon da vezañ gourdrouzet. He mamm, evit doare, a oa divinerez ; lennet he devoa e kalon he merc’h ; gouzout a rae edo Oliv o klask gwelet Maoris ar Stang o tont eus ar redadeg, rak klevet he devoa oa aet war e varc’h-houarn asambles gant e gamalad Job ha ne felle ket dezhi e vije c’hoarzhet d’he merc’h diwar-benn ur paotr yaouank.
    Oliv en he gwele, n’oa ket gouest da gousket; skuilhañ rae daeroù, rak kalet oa bet he mamm outi, ha diaes e kave abalamour ma n’he devoa ket klevet anv eus a Vaoris ; outi hec’h-unan e lavare : “ Petra soñjfe Aziliz ma welfe va fenn teñval ? Va aliañ he deus graet, pell a zo, da gas ar menoz-se eus va spered, ha ne c’hellan ket disoñjal! O Gwerc’hez Vari, va sikourit ! ” Ar ger diwezhañ he devoa laosket evit disammañ he c’halon, hag ivez abalamour ma oa spontet o klevet trouz er maez ; kaout a rae dezhi e oa unan bennak o klask dont en ti. Ar wech kentañ ma klevas, ne fiñvas ket, met pa gavas dezhi e tostae an dud, e c’halvas he zad...

    Tennet eus Feiz ha Breiz niv Gwengolo 1932.

     

     

  • Catalogue de Noël 2020

    Le catalogue de Noël 2020, Keleier an embann n°24, est arrivé: on y trouvera toutes les nouveautés ainsi qu'une sélection d'ouvrages à prix très réduits.

    Tarifs valables jusqu'au 31 janvier 2021. Règlement par chèque ou virement bancaire au nom de Kuzul ar Brezhoneg. Veuillez nous contacter pour les commandes depuis l'étranger.

  • Réédition du dictionnaire Français-Breton de Martial Ménard

    Si vous souhaitez régler par virement bancaire, contactez-nous.

  • "Etrezomp-ni e brezhoneg" gant Daniel Doujet

    Chroniques "Etrezomp-ni e brezhoneg"


    On trouvera tous les vendredis une nouvelle chronique sur le site D'Emglev Bro an Oriant. Les thèmes sont variés : parfois sur notre pays, notre langue et notre culture bien sûr, mais aussi sur d’autres thèmes de toutes sortes. Ce seront des chroniques courtes, avec quelques explications concernant certains termes pour en faciliter la compréhension. Bonne lecture à tous !

     

  • Skrivagnerezed 10

    Meavenn
    Fant Rozeg / Françoise Rozec

    (Brest-Sant-Mark 1911 – Plegastell 2001)

    pezh-c'hoari

    Marv er gêr


    Emeur e ti un den-a-vor e Bro-Leon. Marv eo eizh deiz 'zo. Emañ an intañvez, Liz, oc'h evañ kafe gant c'hoar an hini marv, Chann, a zo plac'h yaouank kozh, ha kemenerez eus he micher. Emaint er sal vras en traoñ, e-touez an arrebeuri eus ar vro hag an holl draoù a vro estren bet degaset gwechall gant an hini marv. A bep seurt ez eus, armoù dreist-holl, ha pennoù koad du renket ingal war ar mogerioù. An noz a zo deuet, koan a zo bet debret. Pell 'zo dija he deus lavaret Chann e rankfe mont d'he gwele, er gambr war lein.

    Chann - Nann, Liz, amzer 'zo. N'ouzon ket ha ma 'z oc'h graet eveldon, c'hwi ivez. N'on bet morse evit komz eus traoù sirius goude koan. Chom a reont war va c'halon ha ne c'heller ket kousket goude-se. N'oc'h ket skuizh, c'hwi? C'hoant am eus da vont da gousket, evit gwir...Ya, 'vat, ur banne kafe ho pije c'hoazh? Ne rankfen ket, sur... Ma vijen en ho lec'h e stlapfen an holl banneoù du-se e-barzh an tan. Dañjerus int. Dañjerus int, m'hel lavar deoc'h. Lavaret e vije o deus un dra bennak da lavaret.

    Liz - N'int ket bev, Chann. Kemerit un tamm sukr. Petra o dije da lavaret?

    Chann - Evel m'o dije gwelet un dra bennak en ti-mañ.

    Liz - Meur a dra o deus gwelet... Ho preur a naetae anezho bep Gwener. Ha marv eo d'ur Gwener ivez.

    Chann - Ganet d'ur Gwener, marv d'ur Gwener. Pep hini a gav din en deus un devezh dezhañ e-unan e-giz-se... hag ez eus devezhioù a gasaan me, al Lun, ar Merc'her, n'ouzon ket. N'eus ket un devezh hag a zo deoc'h? Nann? Souezhus e kavan ac'hanoc'h, Liz. Mestrez-skol oc'h chomet atav. Lavaret e vije emaoc'h e-touez tud hanter ziot hag hanter zrouk, evel bugale, ha neuze n'hoc'h eus fiziañs nemet ennoc'h... Sellit, sot on bet o kemer kafe ur wech all. Santout a ran va c'halon o piltrotat...

    Liz -Skuizh ez oc'h, Chann. Labourat a rit un hanter re.

    Chann - O, ne ran ket mui. Dres evel va breur e teuin da vezañ moarvat. Dec'h e selaouen ouzh va c'halon e-pad an noz. Mont a rae evel un treñ patatez diviet. Ne gleven nemeti en deñvalijenn, hag ar razhed...Gwechall Liz, en ti-mañ e oant dañserien dispar, ar razhed. Bremañ int labourerien. Ret e vije deoc'h kaout ur c'hazh pe kemer arsenik. N'hoc'h eus ket soñjet prenañ arsenik morse?

    Liz - Nann, sur, perak?

    Chann - Met evit ar razhed evel-just.

    Liz - Me m'eus aon rak an holl loened.

    Chann - E-giz ur gwir vestrez-skol, a lavaran deoc'h, e-giz ur plac'h savet e kêr... Atav ez eus bet razhed amañ. Karout a raen selaou outo e-pad an noz. Soñjet em eus em bugaleaj, a zo bet ken hir.

    Liz - Ar bugaleaj a vez bepred re hir.

    Chann -Marteze a-walc'h. Hag en ti-mañ e kreden klevet a-greiz-holl, hep soñjal, mouezh va mamm, mouezh va breur. Soñj hoc'h eus eus mouezh va mamm pa oa mezvez?

    Liz - Met, Chann...

    Chann - Gouzout a ran. Ne oa ket tomm deoc'h. Ur vamm-gaer a c'hell ober n'eus forzh petra. Marv eo avat. Marv eo va breur ivez...Ret eo da bep hini mervel a drugarez Doue. Ha ne vije ket lavaret pa weler an holl ardoù a ra an dud war-lerc'h o zud marv. Daoust hag ez omp graet da badout? Ma ! Petra fell deoc'h, ken iskis eo spered an den....
    Pebezh sotoni... Ar marv da skouer, me zo sur e teu deoc'h e-giz ar c'housked pe ur bugel, d'an diaesañ. Ne vije ket diaes lazhañ unan bennak pa ouzer petra eo ar marv e gwirionez.

    Liz - Met, Chann...

    (Gwalarn, niv. 160, Kerzu 1943)

     

  • Festival du livre en Bretagne 2020

  • Radio Kreiz Breizh

    "Abadenn skignet d'ar 07.09.2020

    Pennad-komz gant Magali Baron kaset da benn gant Tomaz Laquaine

    Emgav gant tud Kuzul ar Brezhoneg a ginnig al levrioù nevez embannet gant an tier-embann brezhonek. Lakaet vo ar gaoz war TRI DEVEZH, un danevell gant Petros Markaris, troet diwar ar gresianeg gant Alan Botrel, hag embannet gant An Alarc'h. Un danevell o c'hoarvezout en Istanboul e Turkia er bloavezhioù 50 e-metoù ar gumuniezh c'hresian, da-geñver un darvoud istorel nebeut anavezet."

Pages