Ar Bier e Tchekia
Pennad klok bet embannet en Al Lanv n°132 - Gouere 2014.
Diaes eo gouzout abaoe pegoulz e vez produet bier e Tchekia, met roudoù dre skrid deus an XIIIvet kantved a veneg breserezhioù bras e kêrioù Plzeň, České Budějovice ha Praha. Ret ’oa kaout un aotre ispisial evit gellout evit bresañ bier (anvet ar galloud bresañ). En amzer-se e oa ar bier disheñvel diouzh an hini a vez graet bremañ (gant blazioù kreñvoc’h, muioc’h a spisoù, ha teñvaloc’h).
Abaoe an IXvet kantved e vez kutuilhet houpez e Norzh Bohemia, anvet ar Saaz (houpez ruz a vez kutuilhet gant an dorn). Dous-tre eo an dour ivez er vro. Gant ar c’hriterioù-se, hag a zo ar re bouezusañ evit kaout ur bier gant ur blaz a-feson, e c’heller kaout un displegadenn deus kalite ar bier e Tchekia (ouzhpenn da-se e vez produet du-se heiz gant nebeut a brotein, ar pezh a zo talvoudus ivez). Ma ’vez ar bier tchek a galite ez eo ivez peogwir na vez ket ouzhpennet produioù kimiek ennañ evel e Bro-Alamagn (lezennoù ispisial a zo bet graet). Staget eo Istor ar bier e Tchekia ouzh krouidigezh ar Pilsner Urquell, e 1842. Ul levezon a vo gant ar mod nevez da vresañ bier bet ijinet e Plzeň war ar bed a-bezh. Bez ’zo e kazi holl kêrioù Tchekia, bras pe bihan, ur bresti (da neubeutañ). Ar re vrasañ a zo reoù České Budějovice (kêr Budweis en alamaneg), Plzeň (Pilsen en Alamaneg) ha Praha.
Produet e vez houpez a galite e Reter ar Republik Tchek a vez adwerzhet er bed a-bezh. Pouezhus-tre eo an houpez er bier. N’haller ket produiñ houpez e pep bro. An hini a vez produet ar muiañ er Republik Tchek eo ar Saaz, un houpezenn ruz (ne vez implijet nemet ur seurt houpez er bier Pilsner Urquell, hag houmañ eo. Dibarded ar merk-se eo, rak ur roll kreñv ’vez gant blaz an houpez). E Norzh Bohemia, kostez kêr Žatec, e teu an houpez-mañ. Pell ’zo e veze fardet bier er manatioù ivez, evel e Belgia bremañ, met bremañ ez eo ral a-walc’h.
Bremañ ez eo bet adprenet kazi an holl verkoù bihan gant an embregerezhioù bras, met, ne vez ket kaset pell ar produ d’e werzhañ (da skouer, ar Starobrno na ’vo kavet nemet tost a-walc’h deus kêr Brno).
Met bez’ a zo memestra bier broadel (Krusovice, Gambrinus, Kozel) ha bier a vez skignet er bed a-bezh (Pilsner Urquell, Budvar). (...)
K.M