Blog

Pennad klok bet embannet en Al Lanv n°134 - Mae 2015

Danevell savet gant Jarl Priel, dramaour, 1885-1965. Dornskrid adkavet e-touez e baperioù gant F. Kervella, eus Roazhon. Embannet er gelaouenn Skrid, niverenn 37.

Pell amzer a zo tremenet abaoe, dek ha pevarugent vloaz da nebeutañ, peogwir va zad kozh a oa neuze ur beg-melen, ur maltouter yaouank flamm. Bez’ ez eus en hor c’horn-bro ul lanneg vras ha digenvez, — lanneg ar Roc’h Ruz e vez graet diouti —, mann nemet brug, lann, balan ha spern ne gresk eno ha ne dalv ket zoken ar boan da gas ar saout da beuriñ en dachenn veinek-se. Bremañ ne van netra en e lec’h, nemet ur pikol bern mein, un dosenn hanterguzhet dindan al linad, an drez ha louzaouenn an tign, met gwechall e weled a-us d’an aber, war ribl an tornaod, dismantroù ur c’hastell. Den ebet er barrez, nemet marteze ar person hag ar skolaer, ne ouie pegoulz ez oa bet savet an ti-meur-se, nag abaoe pegeit e krogas da gouezhañ en e boull. Diouzh ar vrud a rede war-dro, gwelet e veze a-wechoù gouloù o lugerniñ e toull ar prenestroù hag an dorojoù, klevet e veze hirvoudoù ha youc’hadennoù euzhus o tont eus ar c’hambroù hep toenn na solier. Dre-se, a-dal ma tigore an noz, ha zoken war greiz an deiz, pa tigouezhe d’an amzer latariñ, evel ma c’hoarvez ken alies e-tal an aod, den ne grede tostaat d’al lanneg. En ur ger, tasmantet ec’h oa kastell ar Roc’h Ruz, hervez ma zad-kozh.

Darn all, tud diaviz a-walc’h, a heje o skoaz : floderion, emezo, a dle en em vodañ eno pa vez teñval-sac’h hag a-ratozh e c’hoariont ar seurt troioù-kamm evit ober d’ar genaoueien pellaat gant aon rak aotronez ar c’hastell aet, pell ’zo, da
anaon. C’hoarzhin outañ e-unan a rae va zad-kozh, rak tanav daonet ec’h oa e fri ha berviñ a rae gant ar c’hoant da sevel uheloc’h e karg. Mont a reas e-kerzh an hañv d’al lanneg da serr-noz, ha gant kalz a vec’h e teuas d’en em silañ e-barzh
ar c’hastell, rak ne luc’he na loar na stered e bolz an neñvoù. Kaset en doa gantañ ur c’horn bara hag un drailhenn kig-sall da derriñ e naon mar bije ret, hag ivez ur vuredad hini kreñv, rak plijout a rae dezhañ ober gwech-ha-gwech-all un tammig revrad. « Chom a rin war-c’hed, emezañ, ken na tarzho an deiz ha mar fell d’ar floderion dont amañ, raktal e tapin krog en o c’habiez. Diwar an taol, meulet e vin gant ar c’habiten hag e-tailh ec’h on da vezañ anvet da vrigader a-raok d’am zro. An deiz-se ’vat, ec’h ayo kaol er soubenn !... ». En e gluch edo a-dreñv d’un torkad brulu ha troell diwanet en un toull er voger ha lonkañ a rae ur wech an amzer un dakenn hini kreñv war zigarez kalonekaat, rak a-bouez klevout meur a dra endro dezhañ e teue da santout goradoù merion en peb loer. A daol krenn, yudal a rae an aezhenn a-dreuz ar prenestroù hep stern na gwerinier ; logod-dall a darnije a-us d’e benn, ken (...)

Koumanantit! Abonnez-vous! Subscribe!

Pennad klok bet embannet en Al Liamm n°408 - Genver-C'hwevrer 2015.

Menez-Gwenn (4 807m): Ar gedour hag ar Roue
Jean-Luc LE FLOC’H
Lakaet e brezhoneg gant an aozer, gant sikour Tudu Huon, diwar un destenn bet embannet e galleg e-barzh La Montagne et Alpinisme, niverenn 131 (01/1983)

Italianezed eo an dimezelled a ra war-dro ar Roue... Kement kraper a oar mat an dra-se. Na pegen uhel, na pegen hardizh, na pegen divent int dirak daoulagad paotred an Alpoù ! Setu aze peadra da hunvreal. Dirak ur vogeriad naturel gwenn-kann mod-se, eo arabat pennfolliñ, chom hep koll e furnez a dra sur ! Se zo kaoz e tiviz hon strolladig, evit krapat war penn uhelañ Menez-Gwenn (Mont-Blanc e galleg, pe ar “Blanc” berrig-berr, Monte-Bianco en italianeg, 4807 metrad), en ober en ur zibab hent ar “Gedour ruz” (la Sentinelle rouge pe Sentinella rossa). Dre-se avat e tlefe chom an diaesterioù d’ul live etre, e tlefe, ivez, ar wask psikologel war hon choug pouezañ nebeutoc’h. Titouroù bet tapet digant paotred ar meteo a ro un tamm fiziañs deomp : dispar e vo kalite an erc’h, ken kalet ha koad tener – ur blijadur e vo kregiñ e-barzh gant skoazell ar “c’hranked” (evel ma vez graet deus ar seulioù-dir tachoù lemm dezhe, da sankañ er skorn) – pa vimp ahont. Rak gant kalite an erc’h e tlefe an hent, gwall-hir se zo gwir, bezañ ken aes ha ma c’hell bezañ. A-benn ar fin n’eus nemet an uhelded ha ne c’hello ket cheñch, ouzhpenn 1 300 metrad a zo etre troad ha penn ar menez. Ha
pik echu !

*
* *

Gwener zo. War-dro 8 eur noz. E karter Dor Orléans emaomp, o paouez kuitaat Pariz. Ur mor a girri-tan a ruilh (pa ne chomont ket a-sav kentoc’h !) tro-dro deomp, a bep tu ! Mod-se emañ an traoù bep dibenn-sizhun amañ ! Tri faotr omp war an hent, p’emañ ar pevare ouzh hon gortoz e Chamonix (distagañ Chamoni, diwar an doare-skrivañ kozh : Chamouny). Rannet e vo kas ar c’harr-tan etrezomp-ni a-hed an noz : 200 kilometr pep hini d’e dro.

*
* *

Sadorn zo. Setu-ni war leurenn Nadoz-ar-C’hreisteiz (Aiguille du Midi), 3800 metrad uhelded, tapet buan dre ar c’harr-banner. Bremaik e trid hon c’halonoù, en ur vale war (...)

Koumanantit! Abonnez-vous! Subscribe!

War Radio Kerne e c'haller klevout an danevelloù "An enklask" (a vo kavet en dastumad Karavell), "Elena" hag "An amprevanoniour" (Ar Roc'h) skrivet ha lennet amañ gant Yann Fulub Dupuy.

Radio Kerne propose d'écouter les nouvelles "An enklask" (tirée de Karavell) ainsi que "Elena" et "An amprevanoniour" (Ar Roc'h) lues par leur auteur, Yann Fulub Dupuy.

An enklask

An Amprevoniour

Elena

Ar mor

Pegen brav eo sellet ouzh ar mor, dreist-holl pa vez plaen, glas, kreñv an heol. Un dudi eo mont da vale war an traezh pa vez tomm an amzer, divoutoù, diloeroù, pleget ar bragez betek an daoulinoù ha lakaet an treid en dour bep an amzer. Ur blijadur eo c'hwesha ar bezhin laosket war an traezh da vreinañ, sellet ouzh ar reier dizolo pa ziskenn ar mor, leun a vezhin stag outo, bigerniel stag outo, ar brennig du « ar re gozh melen o zokoù met kalet o gig ». Setu pezh a welan en hañv war bord ar mor etre Beg tour-tan Lilia hag aod Keruruz e Plouneour-Traezh. Mont a ran pa c'hellan gant va gwreg da droiañ betek aze d'ar Sul.

Er goañv n'eo ket heñvel pa vez tarzhoù mor, leun a eonenn, ar mor vez livet fall ha pa vez feulzet neuze eo un dañjer mont en aodoù. Disul d'ar seitek eus ar miz Genver e oa leun a vorvrini o neuial, den ebet da zirenkañ anezho, bep an amzer e splujent da bakañ pesked, pebezh skeudenn gaer ! Ale, ma n'ouzoc'h ket pelec'h mont, kit 'ta en aodoù Bro Bagan war an traezh pe an tevennoù. N'ho po ket keuz tudoù !