Nevezentioù

« Ur paotr, hag a welan a-skerb, a zo en e goazez dirak ur piano lostek bras, ur valizenn nikelet he c’hornioù e-tal e gador. [...] Fiñval a ra e vizied diwask war ar c’hlavier, ehanañ a reont, birvilhañ a reont, buanaat a reont o redadenn didrouz, taeriñ a reont en ur dec’hel kuit d’ar pimpêrlamm, klevet a reer ivinoù o stlakal ouzh koad ar stokelloù. A-daol-trumm, e kreizig-kreiz an todi mut-se e kouezh un dorn digabestr war ar c’hlavier hag e tifluk ur feskad notennoù. Gwelet a ran an den, lakaet sart gant an taol kleiz-se moarvat, o paouez gant e skeulennoù diheglev, o c’hoarzhin chuchumuchu, o sklokal evel ur c’hozhiad hag a vez o c’hoari ar c’hwil. [...] A-greiz-holl e komprenan emañ o leñvañ. »

En un ti-gar kollet e-kreiz an Oural en em gavas an daneveller gant Aleseï, ur pianoour bet hag a gontas dezhañ e vuhez da vare Stalin. Yended hag emgarantez mab-den eo danvez ar romant-mañ, a gas ac’hanomp da bell-vro. Istor ur stourm eo, neket ouzh ur renad politikel, hogen ouzh distruj ar spered.

Ar garantez eo al liamm kenetre an trizek danevell-mañ. Karantezioù trubuilhet, kuzhet, dianzavet, faltaziet, nac’het. Unan bennak o vont da benn vat evelato. En amzer a-vremañ e tremen an istorioù, panevet unan anezho da-geñver Emsav ar Bonedoù ruz (1675) ha div all war-dro ar brezel pevarzek.

Olole, olole

Pa gane Fañchig ar c’han-se war ribl ar stêr e teue an heklev d’he degas dezhañ en-dro, en ur nijal dreist ar c’hleuñioù hag ar gwez. Un endervezh a viz Gouere avat e teuas dezhañ en-dro, n’eo ket e vouezh dezhañ, hogen ur vouezh all, izeloc’h eget e hini, kaer-kenañ ivez avat. Souezhet e voe Fañchig ha plijet meurbet.

Olole, Olole, Olole
Olo Yannig Olole

Emeur o prientiñ un arvest bras evit lidañ krouidigezh an embregerezh Tan De’i a brodu boestadoù alumetez abaoe 100 vloaz. Birvilh e-leizh a zo gant an dud er Gêr-Uzin.
Rubinia Pyro, merc’h ar rener, Bohort hag Elvyn, bugale labourerien vunut er Gêr-Uzin a ’n em gav er Forest. Daou voud a zo en o c’hreiz : krennarded int, ya, barrek da dreiñ da loened. Bleiz, broc’h ha kazh-koad a ranko talañ ouzh darvoudoù dic’hortoz ha skrijus. Rak poent bras eo gwareziñ an endro ha paouez da ziskar gwez forzh pegement evit boueta an uzin.
Youl, ijin hag emglev a gaso anezho war-zu ur pal : saveteiñ an Dervenn Veur, kalon hag ene ar Forest.

Peadra zo da chom boemet gant istor Ar Gerveur, brasañ enezenn Breizh, kontet deomp gant Herve Gouedard. Hiziv an deiz eo an touristerezh a ra brud an enezenn met e-pad meur a gantved en em gavas Ar Gerveur e-kreiz ar freuz pa save brezel etre Bro-C’hall ha broioù estren all.
Taget e veze dizehan gant morlaeron norman pe saoz ivez ken e oa bet ranket sevel ur c’hastell-kreñv evit difenn an enezenn ha diwezhatoc’h ur wikadell gant Vauban.
Di e veze kaset a bep seurt tud d’an ti-kastiz : prizonidi bolitikel, galeourien ha fellerien yaouank zoken betek ar bloavezhioù 70.
Puilh ha liesseurt eo tonkad Ar Gerveur. Goude Enez-Vriad e kendalc’h ar skrivagner tro enezennoù Breizh.

Va mignon e-unan a zeuas da zigeriñ. Kerkent e tamallas din bezañ gortozet ar goañv da zont d’e weladenniñ.
Mon ami vint lui-même m’ouvrir. Et aussitôt il me reprocha d’avoir attendu l’hiver pour lui rendre visite.

Embannadur divyezhek eus an danevell a vez gwelet gant lod evel an hini wellañ bet savet gant Roparz Hemon.

Kentañ skrid hir war anv Drezen eo An dour en-dro d’an inizi. Skrivet en doa pennadoù evit Le courrier du Finistère ha troidigezhioù evit Gwalarn. Dizonet diouzh pouez an iliz e taolenn amañ darempredoù karantez etre daou zen yaouank gwall zieub o speredoù, ar pezh n’en doa kredet den ebet ober betek neuze. Gant e bluenn gizidik e laka ac’hanomp da loveal etre inizi varzhus ar Mor-Bihan.
Goulennet en doa digant an arzour Robert Damilot skeudennaouiñ e zanevell gant tresadennoù.
Ne voe ket tu da embann al levr e 1942, ha n’eo nemet bremañ, bloavezhioù war-lerc’h, da-geñver 50^vet deiz-ha-bloaz marv Youenn Drezen e tizoloomp ur skrid kaeraet eus ar c’hentañ.

Ganet e oa Youenn Drezen e 1899 e Pont-’n-Abad, ha marvet eo e 1972, 50 vloaz zo. Kelaouenner, troer, barzh ha skrivagner ampart anezhañ, ez eo unan eus gwellañ skrivagnerien vrezhonek an XX^vet kantved.
Robert Damilot (1889-1976) en doa labouret e Pariz gant Modigliani hag Utrillo a-raok ar brezel pevarzek. E kêr Gwened e oa deuet da chom tro ar bloavezhioù 20 hag anavezet eo dreist-holl evit e daolennoù war vuhez ar vartoloded er Mor-Bihan.

Graet ez eus bet 200 skouerenn eus al levr-mañ, niverennet 1 da 200.

Aet eo Nyla da chom e kêr, met ne baouez ket da soñjal en holl draoù a vank dezhi eus he zi kozh. Pa zifoup ur steredenn-lostek e straedoù kêr ha pa grog da lugerniñ ha da greskiñ, n’eo ket Nyla evit chom hep heuliañ anezhi… Met ar pezh a zo evel un dec’hadenn er penn kentañ a c’hellfe bezañ ar pezh a vanke dezhi evit en em santout er gêr a-benn ar fin.

[+ enrolladenn / + audio]